علل گرایش جوانان به اعتیاد

درجهان كنوني، دنيا با مشكل اعتياد مواجه است همانطور كه جرايم مواد مخدر بين المللي ترين و سازمان يافته ترين جرايم را تشكيل مي دهد، اعتياد هم بزرگترين و بين المللي ترين مسئله اي است كه در سطح جهان وجود دارد. متاسفانه امروزه بيشترين قربانيان اعتياد، طبقه ي جوان جوامع هستند.

در ايران اولين عاملي كه در گسترش و رواج مواد مخدر بيشترين سهم را داشته است. پذيرش مواد مخدر به عنوان يك داروي موثر ومسكن دردها از سوي مردم وبه علت عدم آگاهي و بي اطلاعي از اثرات مخرب مواد بوده است.

بررسي اعتياد در زمان حاضر از اهميت ويژه اي برخوردار است.از يك طرف جمعيت جامعه ي ايران جوان است و از طرف ديگر جوانان اصلي ترين قربانيان مواد مخدر هستند چرا كه جوانان به خاطر خصوصيات جواني، آسيب پذيري بيشتري دارند چون پويا و جستجو گرند.

 تاريخچه :

انسان ها ازسال هاي نخستين موادمخدر را مي شناخته اند و استفاده هاي مختلفي ازآن داشته اند ومانند امروزمصرف آن ممنوع نبوده ومردم ازآن استفادهاي دارويي زيادي مي كرده اند وپزشكان نيزآنها را تجويز مي كردند اين مواد درهمان دوران هم وجود داشته پس اعتياد به اين مواد وافراد معتاد نيز وجود داشته است واين بلاي خانمان سوزازسالهاي پيش گريبان گير خا نواده ها بوده است .

اعتيادعبارت است ازمسموميّت مزمن كه براي فردوجامعه مضراست .بنابراين ابتدا بايد به علّت وچگونگي گرايش به اعتياد توجه كردوآن رابه عنوان يك مشكل اجتماعي كه از شرايط نامساعد اقتصادي واجتماعي ناشي مي شود مورد توجه قراردارد.بسياري از  مسايل ومشكلات مهم اجتماعي درارتباط با اعتيادبه وجودمي آيند كه تنها به مواد مخدر و يا اشخاص مصرف كننده مربوط نمي گردد بلكه مشكل آن بيشتر متوجه خود اجتماع است .
آنچه مسلم است دلايل اعتياد بسيار پيچيده است و از فرهنگي به فرهنگ ديگروكشوري به كشور ديگرتفاوت ميكند . در بين جوانان بيشترجامعه ها ديده ميشود که مصرف مواد مخدر به منظور برطرف كردن اضطراب وافسردگي نهفته است .در صورتي كه جوانان به علت نا آگاهي به جاي استفاده ازمكانيسم هاي دفاعي موجود درازبين بردن ناراحتي هايشان به دنبال يك راه حل فوري ومعجزه آسا ميگردند كه اضطراب يا افسردگي خود را برطرف كنند كه معمولا در اين گونه موارد به وسيله دوستان هم سن وسالشان مواد مخدر به آنها معرفي ميگردد به عقيده ي يكي از متخصصان عادت به مصرف مواد مخدرمانند ساير عادت ها ،عادت نمي شود مگر با انجام وتامين نيازهاي فرد البته بايد ذكركردكه فقط يك شخصيت فكري مضطرب و يا افسرده نيست كه دچار اعتياد ميگردد بلكه گروه هاي ديگر جوانان نيز ممكن است دچار اين دام شوند .

جوانان به علت اينكه مانند بزرگسالان آمادگي پذيرش ومقابله بامشكلات زندگي را ندارند وبرخي ازمشكلات عادي براي آنان به صورت شديد وجدّي جلوه وتظاهر ميكند بنابراين دربرابرمشكلات وخطرات احتمالي آسيب پذيرندبه ويژه دوران بلوغ كه جوانان دچار مشكلات وبحران هايي ميگردند .وظيفه ي بزرگترها ايجاب مي كند كه به طورمنطقي و صحيح با جوانان ومشكلاتشان روبه روگردند.ولي متاسفانه والدين يامربيان آگاهي و اطلاعات اندكي در مورد تحولات روحي دوران بلوغ جوان دارند.لذا به جاي برخورد منطقي ودرست با مشكل جوانان او را هدف انتقادها وملامت هاي خود قرارميدهند.لذا نمي توانند آنچنان كه بايدوشايدجوان را در برابرمشكلات زندگي وياناراحتي هايش كه ناشي ازدوران بلوغ واحياناً كمبود محبت وعدم درك ازطرف بزرگترها ازخانواده واجتماع فراري شده وبه دنبال يك ماده معجزه گر باشندكه ماده مخدر را مي يابند زيرا جوان مي بيندكه دوستانش نه تنها او را ملامت نميكنند بلكه وي را بيشترو بهتر نيز درك مي كنند لذا هرگونه راه حلي را كه آنان براي رفع مشكل پيشنهادكنند بدون هيچ گونه تامل و تعلقي ميپذيرد و همه چيز از همين جا شروع مي شود ابتدا سيگار سپس سيگار همراه حشيش وبالاخره هروئين .

عوامل مؤثردرايجاداعتياد :

عوامل خانوادگي :

1- زمينه هاي خانوادگي :

متأسفانه اغلب افرادي كه در خانواده هاي معتاد متولد مي شوند و پرورش مي يابند تكرار مصرف اعضاي خانواده برايشان عادي مي شود  وترس ازتجربه مصرف آن ازآنا ن دور مي شود چون بين پدر وفرزندازلحاظ ژنتيك رابطه ي مستقيم وجود ندارد بلكه عمل مصرف پدر براي فرزندان عادي مي شود ولي اگر مادري در دوران بارداري معتاد باشد فرزندش معتاد متولد ميشودكه قابل درمان است.

2- فقرمادي خانواده :

باكمال تأسف ديده شده كه بيشترين معتادان هرجامعه را افراد فقير تشكيل مي دهند مثلأ افرادي كه در محله هاي شلوغ وپرجمعيت وشهرهاي صنعتي و تجاري زندگي ميكنند بيشترين درصد معتادان شهر نيويورك هستند .البته نمي توان گفت بين فقر واعتياد رابطه مستقيمي وجود دارد چون درجامعه ها خيلي ازافرادهستندكه فقيرند ولي معتاد نيستند .علت هايي كه افراد رابه اين راه مي كشاند يكي ازمحروميت هاي ناشي از فقر است .

عامل ديگر اين است كه توزيع كنندگان سعي مي كنند كه عوامل توزيع را ازاين گونه افراد انتخاب كنند چون به علت فقر تخصص وحرفه اي ندارند ودرنتيجه بازاركارشان بي رونق است عوامل توليد سعي مي كنند كه اوّل آنها رامعتاد كنند وبعد از آنان براي فروش موادمخدر استفاده نمايند چون كاري است بدون زحمت وبادرآمد نسبتأ خوب ودرعين حال به تخصص هم نيازي ندارد چون خوشبختانه بين ميزان آگاهي وشناخت يا حدودتحصيلات واعتياد مردم رابطه معكوس هست هنوزهم درصد افراد معتاد تحصيل كرده ها به قدري پايين است كه از لحاظ آماري چشمگير نيست.

3- ستيزه والدين:

ضمن ارتباط وتماس بامعتادان جوان ،با عده اي برخورديم كه ازروابط نامطلوب والدينشان با يكديگر وباآنان اين راه راانتخاب كرده بودندچون وقتي محيط خانواده كانون ومحيط مناسبي براي زندگي نباشد انسان سعي مي كندبيشتراوقات خود رادر خارج ازخانواده بگذراند .

واين كار ارتباط اوراباديگران مانند كساني كه شكارچيان ماهري هستند وبه دنبال شكار مي گردند زياد مي كند وآنان پس ازشناخت مشكل شخص در جهت انساني دلسوز ظاهر مي كنندواورابه استفاده ازموادمخدر دعوت مي كنند وپس ازچندبار مصرف معتادش مي كنند .

4- رفاه اقتصادي خانواده :

تعداد چشم گيري ازمشتريان مواد مخدر را افراد ثروتمند و پردرآمدجامعه تشكيل مي دهند چون در خانوادهايي كه رفاه و درآمد اقتصادي زياداست وروابط انساني بر اثر كثرت كار و يا سرگرمي ضعيفتر مي گردد.

ضعف روابط انساني به نوبه خود عامل مساعدي براي كشش به مواد مخدر است .بهترين دليل اين مدعا افزايش روزانه درصد معتادان درجوامع صنعتي غرب است كه با رشد صنعت روابط انساني ضعيف تر مي گردد امروزه والدين وفرزندان نسبت به هم احساس و عاطفه گذشته را ندارند .

چون با يكديگر تماس و ارتباط كمتري دارند وياافرادي كه درآمدپيش ازحد دارند موقعيت و زمينه مساعدتري براي شركت دركلوپ هاي شبانه وياتفريحات متنوع درداخل وياخارج  ازكشور را دارندوبديهي است كه اين قبيل امكانات هم براي مصرف وهم براي فروش مواد مخدر جاي مساعدي است .

در جامعه هاي امروزي افرادي كه بيشترين درآمد رادارند چون برخي از هنرمندان هنرهاي مبتذل و آناني كه زندگي خوبي دارند اغلب ارقام چشم گيري ازمعتادان راتشكيل ميدهند.

5- در دسترس بودن موادمخدر :

يكي از مهمترين عوامل اعتياد دردسترس بودن موادمخدر است چون چيزي كه به آساني در اختيار مردم قرارگيردگرايش به آن آسانتر صورت مي پذيرد درايران به تجربه ثابت شده است كه اجازه مصرف ترياك حتي طي شرايطي خاص براي عده مخصوصي كه به اعتياد جوانان كمك كرده است وچه بهتر كه وزارت بهداشت ودرمان و سازمان بهزيستي نيز به اين مشكل اجتماعي بيشتر توجه كند چون حتي گرفتن اجازه مصرف براي عده اي وسيله درآمد شده است كه هم به نابودي افراد جامعه كمك مي كند و هم رشد اجتماعي و اقتصادي جامعه را كه با وجود نيروي انساني كارسازنيست متوقف مي نمايد. در آمريكا ثابت شده است كه در زمان قانوني بودن مصرف سيگارحشيش ،درصد معتادان بسيار بالا بوده است و يا دركشور نپال كه مصرف حشيش و هروئين آزاد است .بالا ترين رقم جذب توريست جوان را از جامعه هاي صنعتي غرب دارد وحتي ازدختراني كه به نپال مي آيند ومدت توقفشان طولاني مي شود ممكن است براي خريد  مواد مخدر تن به خودفروشي بدهند.

6- نابرابري هاي اقتصادي و اجتماعي:

اختلاف طبقاتي در هر جامعه به بي ايماني بيشترين افراد آن جامعه نسبت به شرايط اقتصادي موجود منتهي مي شود و همين بي ايماني نسبت به شناخت اجتماعي در گرايش به اعتياد تاثير به سزايي دارد. يكي از دلايل عمده اي كه جامعه ي آمريكا بالاترين رقم معتادان را دارد وجود طبقات اجتماعي مختلف د رآن جامعه است طبقاتي بودن آن جامعه تضاد اجتماعي را زياد مي كند و شايد مواد مخدرراه درمان مناسبي در اين زمينه براي مردم باشند. هر سال دولت آمريكا ميليون ها دلار پول صرف بيماري اجتماعي اعتياد مي كند و با توجه به نظررهبران آمريكا به اين مشكل اجتماعي ساليانه درصد معتادان درحال افزايش است و به همين علت تا شكاف و فاصله طبقاتي كم نشود اعتياد در آن جامعه كاهش نخواهد يافت.

7- بيكاري :

به عنوان يك پديده اجتماعي زمينه مساعدي براي انحراف بويژه اعتياد است افراد بيكار چون بيشترين اوقات خودرادرقهوه خانه ها يا ترياها ميگذرانند واين گونه اماكن بهترين و مناسب ترين جا براي فروش ومصرف مواد مخدراست .درنتيجه براي گرايش وكشش به طرف اعتياد عامل مساعدي به شمارمي آيند كه دراصل ازبيكاري مردم ناشي ميشود زيرا يكي از مواردي كه در هنگام تحقيق نظرمرا جلب ميكرد وجود اين قبيل اماكن عمومي براي مصرف مواد مخدر بود .